Δήλωση της EAAM για την κατάσταση των κητωδών στο Marineland

«Εκεί όπου χρειάστηκαν δεκαετίες γνώσης, φροντίδας και επιστήμης για την προστασία και την περίθαλψη, αρκεί μόνο ένα σύνθημα για την καταστροφή.» — Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Θαλάσσιων Θηλαστικών (EAAM)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση Θαλάσσιων Θηλαστικών (EAAM) εκφράζει τη βαθιά της ανησυχία για την κατάσταση που αντιμετωπίζουν σήμερα τα κητώδη που φιλοξενούνται στο Marineland της Antibes. Τα ζώα αυτά έχουν βρεθεί σε μια επισφαλή και δυνητικά επιβλαβή θέση λόγω πολιτικής αναποφασιστικότητας, έλλειψης επιστημονικής διαβούλευσης και ετών εσφαλμένων εκστρατειών βασισμένων σε παραπληροφόρηση, συναισθηματικό εκβιασμό και πιεστικό lobbying.

Η περίπτωση του Marineland Antibes αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για τεκμηριωμένη, επιστημονικά καθοδηγούμενη λήψη αποφάσεων και τη δημιουργία ενός σταθερού πλαισίου που θα εξασφαλίζει την ευζωία των θαλάσσιων θηλαστικών κάτω από επαγγελματική ανθρώπινη φροντίδα. Το πλαίσιο αυτό οφείλει επίσης να αναγνωρίζει και να υποστηρίζει τη σημαντική συμβολή τους στην έρευνα, τη διατήρηση των ειδών και την περιβαλλοντική εκπαίδευση του κοινού.

Τα κητώδη που διαβιούν σε επαγγελματικά διαχειριζόμενα ζωολογικά ινστιτούτα, δέχονται εξατομικευμένη φροντίδα υψηλού επιπέδου. Η αξιολόγηση της ευζωίας τους διενεργείται τακτικά βασιζόμενη σε επιστημονικά τεκμηριωμένα εργαλεία και δείκτες. Αυτά τα πρότυπα όχι μόνο διασφαλίζουν την καλή φυσική υγεία και ευζωία τους, αλλά είναι επίσης διαφανή και υπόκεινται σε συνεχή επανέλεγχο από κτηνιάτρους, επιστήμονες και επαγγελματίες φροντίδας ζώων.

Μελέτες έχουν καταδείξει ότι τα κητώδη που διαβιούν σε αναγνωρισμένους ζωολογικούς οργανισμούς έχουν προσδόκιμο ζωής ισοδύναμο ή και μεγαλύτερο από αυτό των ζώων στην άγρια φύση. Σε αντίθεση, τα άγρια κητώδη απειλούνται όλο και περισσότερο από περιβαλλοντική ρύπανση, πρόσκρουση με πλοία, παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία και υποβάθμιση των οικοτόπων τους. Αυτά τα στοιχεία σπάνια αναφέρονται στον δημόσιο διάλογο, παρότι είναι απαραίτητο σε κάθε σοβαρή συζήτηση σχετικά με την ευζωία και τη διατήρηση των ειδών.

Από το 2015, οι γαλλικοί ζωολογικοί οργανισμοί που φιλοξενούν κητώδη, έχουν βρεθεί στο στόχαστρο έντονων εκστρατειών μέσω των κοινωνικών δικτύων και του Τύπου, ενισχυμένων από επιθετικό πολιτικό lobbying και στοχευμένες νομικές ενέργειες — μια μορφή «νομικού πολέμου» — με σκοπό τον εξαναγκασμό για το κλείσιμό τους. Οιενέργειες αυτές τροφοδοτούνται συχνά από ιδεολογικά κίνητρα και όχι από επιστημονική γνώση ή εμπειρία στην ευζωία.

Ως αποτέλεσμα, παραπλανητικοί ισχυρισμοί που αγνοούν τη διεθνή επιστημονική επικρατούσα άποψη και τις βέλτιστες πρακτικές για τη φροντίδα ζώων έχουν διαδοθεί ευρέως. Η πολιτική πίεση έχει ενταθεί, χωρίς τη συμβολή των αρμόδιων επαγγελματιών. Η εμπιστοσύνη του κοινού σε θεσμούς που ασχολούνται με την έρευνα και τη διατήρηση έχει υπονομευτεί συστηματικά.

Αν και αυτές οι εκστρατείες παρουσιάζονται ως αγώνας υπέρ της ευζωίας, στην πραγματικότητα καθοδηγούνται συχνά από ερασιτέχνες και αυτοαποκαλούμενους ειδικούς. Οι συνέπειες είναι δραματικές: οργανισμοί πιέζονται να κλείσουν και το μέλλον των ζώων τους τίθεται σε κίνδυνο. Ελλείψει αναγνωρισμένων, βιώσιμων και επιστημονικά τεκμηριωμένων εναλλακτικών — όπως οι πιστοποιημένες και επαρκώς χρηματοδοτούμενες εγκαταστάσεις — οι κίνδυνοι για την υγεία και την ευζωία των ζώων αυξάνονται δραματικά. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τις δύο όρκες και τα δώδεκα δελφίνια στο Marineland Antibes.

Εν όψη απουσίας  ρεαλιστικών επιλογών, προτείνονται υποτιθέμενα «καταφύγια» ή «θαλάσσιες περιφραγμένες εγκαταστάσεις» ως εναλλακτικές λύσεις. Παρά τη συναισθηματική τους απήχηση, οι δομές αυτές αποτυγχάνουν συχνά να ανταποκριθούν στις πολύπλοκες βιολογικές, συμπεριφορικές και κτηνιατρικές ανάγκες των κητωδών. Οι περισσότερες από τις προτεινόμενες εγκαταστάσεις στερούνται κατάλληλων υποδομών, επαγγελματικής εποπτείας ή οικονομικής βιωσιμότητας και δεν μπορούν να εγγυηθούν μακροχρόνια φροντίδα υψηλών προδιαγραφών. Πρόκειται για πειραματικές ιδέες που προωθούνται χωρίς επαρκή μελέτη σκοπιμότητας, εκθέτοντας τα ζώα σε περιττό στρες και επιπλέον κινδύνους για την ευζωία τους. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η ιδεολογική ακαμψία ορισμένων ακτιβιστών κατά των ζωολογικών ιδρυμάτων — οι οποίοι αρνούνται να παραδεχθούν τους περιορισμούς των προτάσεών τους — μπορεί να οδηγήσει σε ακραίες λύσεις, όπως η ευθανασία, που έχει ήδη αναφερθεί ως «λύση» σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Αυτές οι ακραίες θέσεις αποκαλύπτουν τον κίνδυνο του δογματισμού, όταν αυτός υπερισχύει της ηθικής και της επιστήμης.

Η EAAM καλεί τις Ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις και Θεσμούς να:

1. Καθιερώσουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές και σχέδια έκτακτης ανάγκης για την προστασία των κητωδών σε πιστοποιημένες εγκαταστάσεις, διασφαλίζοντας την ευζωία τους και την συμβολή τους στην επιστημονική έρευνα για τη διατήρηση των ειδών.

2. Προωθήσουν δομημένη συνεργασία μεταξύ οργανισμών, ερευνητών και φορέων χάραξης πολιτικής για τη διατήρηση του κρίσιμου ρόλου των ζωολογικών πάρκων στην αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας.

3. Απορρίψουν απλοϊκές και ιδεολογικές λύσεις που αγνοούν τη σύνθετη φύση της φροντίδας των θαλάσσιων θηλαστικών και την αξία της υφιστάμενης επαγγελματικής εξιδεικευμένης γνώσης.

4. Βασίσουν όλες τις μελλοντικές πολιτικές σε επιστημονικά τεκμήρια, αποφεύγοντας την λανθασμένη χρήση του συναισθήματος και την επιρροή δογματικού ακτιβισμού.

Η EAAM απευθύνει έκκληση προς την ισπανική κυβέρνηση να επανεξετάσει τη στάση της όσον αφορά την παρεμπόδιση της μετεγκατάστασης των ζώων του Marineland Antibes σε ισπανικές, πιστοποιημένες ζωολογικές εγκαταστάσεις. Είναι ζωτικής σημασίας να ξεκινήσει ένας διαφανής και εποικοδομητικός διάλογος που να περιλαμβάνει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς — επαγγελματίες των ζωολογικών ιδρυμάτων, επιστήμονες, κτηνιάτρους, διεθνείς οργανισμούς και αρμόδιες αρχές για την ευζωία των ζώων — ώστε να αναζητηθεί μια από κοινού λύση βασισμένη σε τεκμήρια και σε εναρμόνιση με τις σύγχρονες αρχές ευζωίας.

Η απουσία άμεσων, συγκεκριμένων και λειτουργικών εναλλακτικών λύσεων δεν δικαιολογεί την αδράνεια. Η μακροχρόνια παραμονή αυτών των κητωδών υπό αβέβαιες συνθήκες, χωρίς ρεαλιστική προοπτική, τα εκθέτει σε σοβαρούς σωματικούς και ψυχολογικούς κινδύνους. Η άρνηση μετεγκατάστασής τους σε πιστοποιημένες εγκαταστάσεις που μπορούν να προσφέρουν κατάλληλο περιβάλλον, αντιβαίνει στις συστάσεις πολυάριθμων ειδικών του κλάδου.

Είναι επείγουσα ανάγκη να ενεργήσουμε με υπευθυνότητα και επιστημονική ακεραιότητα, ώστε να εξασφαλίσουμε μια έκβαση που θα σέβεται την ευζωία και την αξιοπρέπεια αυτών των ζώων.